Vanaf het schooljaar '19/'20 biedt het Lingecollege mavo onderwijs op maat aan eersteklassers. Over enkele jaren werkt de hele school volgens het maatwerkprincipe. De leerling écht leren kennen om optimaal in te kunnen spelen op de leerbehoefte staat bij het Lingecollege mavo centraal.
Het heft in eigen hand
Scholengemeenschap het Lingecollege verzorgt onderwijs in Tiel en omgeving. Onder de paraplu van het Lingecollege vallen onder meer een lyceum, een beroepscollege, praktijkonderwijs en een mavo. Nieuw- en verbouwplannen voor de mavo vormden in het schooljaar '15/'16 de start van het denkproces over onderwijsvernieuwing. Dat gebeurde aanvankelijk binnen de bouwcommissie die bestond uit teamleiders, docenten en onderwijs ondersteunend personeel. Vervolgens moest door het mavoteam de vertaalslag gemaakt worden van het voorgenomen onderwijsconcept naar de dagelijkse lespraktijk. Het werd echter niet concreet genoeg. Dominique Perlo: “We zouden met leerpleinen aan de slag gaan en met gepersonaliseerd leren. Maar hoe we dat gingen doen en wat het concreet zou betekenen, bleef in het midden.” Op onderwijs moest een agenda komen. Daarom besloot Perlo het heft in eigen hand te nemen. Perlo schreef samen met haar collega Marco Ogier, haar sparringpartner op onderwijsgebied, op eigen initiatief in enkele weken een plan. Ogier en Perlo vullen elkaar goed aan. Waar Perlo van de grote lijnen, de missie en de visie was, zorgde Ogier voor de praktische invulling. Het tweetal beschreef in hun plan heel concreet wat onderwijs op maat bij het Lingecollege mavo in praktijk zou kunnen betekenen. Perlo en Ogier presenteerden hun plan aan de directie en kregen uiteindelijk groen licht om het project handen en voeten te geven. Onder leiding van Perlo en Ogier ging een team vervolgens met vereende krachten aan de slag met de concretisering van het plan.”
Ja, op eigen initiatief aan de slag gaan was een gok. Maar Perlo nam dat risico graag. “Er mag best wat meer lef getoond worden”, zegt ze. “In onderwijsland heerst vaak het gevoel dat aan de directietafel ideeën worden bedacht die ‘wij’ dan uit moeten voeren. Voor je het weet, heb je te maken met weerstand en handdoeken in de ring. Maar als onderwijzend personeel hebben we daar zelf ook een verantwoordelijkheid in. Onderwijs maak je mét elkaar. Alleen dán kun je leerlingen het gewenste onderwijs bieden. “
Wat heeft de leerling nodig?
Centraal in het plan dat Dominique Perlo en haar collega Marco Ogier opstelde, staan de verschillende kernwaarden van het Lingecollege mavo. Perlo: “Persoonlijke aandacht is de basis van ons onderwijs. Het is onze belangrijkste kernwaarde. Persoonlijke aandacht betekent ook dat je kunt differentiëren. Vanuit die gedachte zijn we terug gaan denken. Wat betekent dat concreet? Wat betekent differentiëren voor de fysieke ruimte en voor de leermiddelen? Wat vraagt het van leerlingen en hun ouders? En wat vraagt het van docenten?” Een ding stond als een paal boven water. Perlo: “Persoonlijke aandacht betekent dat je de leerling bij aanvang van het jaar goed in beeld hebt. We zijn uit gaan zoeken wat daar allemaal voor nodig is. Een centrale mentoroverdracht bijvoorbeeld. Maar ook: leerlingoverzichten waarin de onderwijsbehoefte van de leerling centraal staat. Het gaat er altijd om wat een leerling nodig heeft om tot leren te komen. De leerling écht kennen is een absolute voorwaarde om te differentiëren en te inspireren.”
Leerdoel centraal
Gepersonaliseerd leren op het Lingecollege mavo vindt plaats in klaslokalen en op kleinschalige leerpleinen die georganiseerd zijn op vakgebied. Lingecollege mavo koos naast het gebruik van boeken ook voor laptops in combinatie met het vakoverstijgende leerplatform Magister.me. In Magister.me kan het Lingecollege mavo alle onderwijsactiviteiten makkelijk op één centrale plaats organiseren. “Iedereen werkte aanvankelijk op een andere manier. Elke sectie maakte op zijn eigen manier jaarplanningen met leerdoelen, hoofdstukken en weektaken. We zijn met elkaar gaan kijken hoe onze processen nu waren en wat mensen nodig hadden om leerlingen meer op maat te kunnen bedienen. Collega's krijgen de ruimte om Magister.me voor hun vak passend te organiseren. Wat iedereen wél doet, is het noteren van het leerdoel van de les. Leerlingen moeten weten waar ze naartoe werken. Uiteindelijk zouden we alle leerdoelen en taken voor leerlingen in een weekoverzicht willen zetten”. Overigens is digitalisering geen doel op zich, benadrukt Perlo. “Magister.me is een middel dat ons in staat stelt ons gewenste onderwijs te geven.”
Docenten krijgen alle ruimte om Magister.me verder onder de knie te krijgen en materiaal te ontwikkelen in en met het systeem. “We zijn gestart met een instructiebijeenkomst, gevolgd door werkbijeenkomsten”, vertelt Perlo. “Vervolgens waren er vier evaluatiemomenten. We hebben die momenten écht verankerd in de jaaragenda. In het schooljaar 20/21 evalueren we maandelijks. Ook tijdens leerlingbesprekingen nemen we de opbrengsten van Magister.me mee.”
“Wij willen onze leerlingen leren omgaan met verantwoordelijkheid. Onder begeleiding van hun docenten leren ze te beoordelen of zij hun leerdoel hebben behaald. Ze leren om naar zichzelf en hun eigen handelen te kijken.”
Magister.me als vertrekpunt
Nog niet alle jaarlagen krijgen onderwijs op maat via Magister.me. De nieuwe manier van werken wordt gefaseerd uitgerold. In het behoorlijk roerige schooljaar '19/'20 startten de eersteklassers met de nieuwe aanpak in een compleet nieuw gebouw aan de Tielerwaardlaan in Tiel. Als die leerlingen naar de tweede gaan, zal ook dat jaar ‘op maat’ aangeboden worden. Vooralsnog zijn de leerlingen positief. De aanpak is overzichtelijk en werkt prettig, vinden ze. Voor de docenten is het af en toe nog wat zoeken. Perlo: “Magister.me wordt omarmd. We voeren Magister.me gefaseerd in. Afgelopen schooljaar heeft alleen 1 mavo ermee gewerkt. Die groep collega’s gaat volgend schooljaar verfijnen en meer leerlinggericht materiaal klaarzetten. Docenten 2 mavo zijn dit schooljaar gestart. Zij starten met de basis: het klaarzetten van basisstof, herhaling en verdieping op groepsniveau.” Het uitgangspunt, de leerling écht leren kennen, heeft handen en voeten gekregen. “Er is enorm veel aandacht voor de leerling en wie het kind is. Nu het staat, zullen we dit de komende tijd verder verfijnen. Volgend schooljaar staat Magister.me centraal in onze teambijeenkomsten. Het is geen ‘extra’ leermiddel, het is ons vertrekpunt.” Door de coronacrisis heeft het Lingecollege mavo nog maar een paar maanden écht met Magister.me kunnen werken. “We zijn nog volop in ontwikkeling”, aldus Perlo. En die ontwikkeling blijft niet beperkt tot de mavo-tak. Inmiddels zit ook het lyceum in de vernieuwbouwfase. Ook dat onderdeel van Lingecollege is inmiddels gestart met Magister.me.
